Successful Farmer: काहीतरी वेगळे करण्याची इच्छा आणि चांगले मार्गदर्शन मिळाले तर त्याचे परिणाम सुखद असतात. ग्रामीण अर्थव्यवस्थेला बळकटी देण्यासाठी सरकारने काही महत्वाकांक्षी योजना (Government Scheme) आखल्या आहेत.
छत्तीसगड सरकारने देखील ग्रामीण अर्थव्यवस्थेला बळकटी देण्यासाठी वेगवेगळ्या योजना (Farmer Scheme) राबविल्या आहेत. छत्तीसगडच्या रायगड ब्लॉकच्या सरवणी या ग्रामपंचायतीत त्याचे एक वैशिष्ट्य दिसून आले आहे. जिथे सखी गाव संस्था, माँ आदिशक्ती महिला स्वयं-सहायता गटाच्या सदस्या बिजेश्वरी पटेल (Successful Women Farmer) 2018 बिहान समूहात सामील झाल्या. शासनामार्फत राबविण्यात येणाऱ्या नारवा, गारवा, घुरवा व बारी योजनेंतर्गत गावात गोठण सुरू असून, गांडूळ खत निर्मिती, भाजीपाला बाग, वृक्षारोपण करण्यात आले आहे.
महिलांना उपजीविकेशी जोडण्यासाठी गट स्थापनेपूर्वी बैठकीचे आयोजन करून उपजीविकेवर चर्चा करून मशरूम उत्पादनासाठी बँकेशी जोडणी करण्यात आली. बँकेकडून 50 हजार रुपये मिळाल्यानंतर 20 हजार रुपये खर्चून मशरूमचे उत्पादन घेतले. ग्रुप सदस्यांनी घेतलेली मेहनत फळाला आली आणि पहिल्याच प्रयत्नात यश मिळवले. या कालावधीत समूहाला सुमारे 80 हजार रुपयांचा निव्वळ नफा झाला. सध्या सर्व गटातील सभासद 2 लाख 50 हजार रुपयांचे बँकेकडून कर्ज घेऊन वैयक्तिकरित्या मशरूमचे उत्पादन घेत आहेत.
ग्रुप सदस्य बिजेश्वरी पटेल या इतर महिलांना मशरूम उत्पादनासोबतच मशरूम (Mushroom Farming) उत्पादनाचे प्रशिक्षण देऊन स्वत:ला स्वावलंबी बनवत आहेत. बिजेश्वरी यांच्या कुटुंबात एकूण 6 सदस्य आहेत, कुटुंबाच्या उत्पन्नाचा मुख्य स्त्रोत पारंपरिक शेतीवर अवलंबून आहे. मात्र आज बिहान समूहात सहभागी होऊन बिजेश्वरीने मशरूम उत्पादनाची (Mushroom) माहिती आणि प्रशिक्षणातून 2 लाख 50 हजारांहून अधिक नफा कमावला आहे.
उत्पन्नाचे हमीचे साधन बनल्याने कुटुंबाचे आरोग्य, मुलांचे शिक्षण तसेच सामाजिक व आर्थिक स्थिती सुधारली आहे. मायावती सिद्दर आणि जयंती माहेश्वरी यांनीही मशरूम उत्पादनातून चांगले उत्पन्न मिळवले आहे. ज्याचा उपयोग ती कुटुंबाला आधार देण्यासाठी, मुलांचे शिक्षण आणि उपचार इत्यादीसाठी करत आहे. ग्रुप मेंबर्स म्हणतात की, ग्रुपमध्ये काम केल्याने आत्मविश्वास वाढतो.
संस्थेच्या परिणामी, गटाला वैयक्तिक गरजा तसेच आर्थिक आणि सामाजिक मदत मिळते. बिजेश्वरीला भविष्यात मोठ्या प्रमाणावर मशरूमचे उत्पादन करायचे आहे. यासोबतच ग्रुपचे सर्व सदस्य एकत्रितपणे गुळाची चिक्की तयार करून त्याची सी-मार्टद्वारे विक्री करण्याचा कृती आराखडा तयार करत आहेत. जेणेकरुन गटाला आर्थिक बळासह सभासदांना चांगला लाभ मिळू शकेल.
