Successful Farmer : ज्या शेतकर्‍यांना (Farmer) वाटते की त्यांच्याकडे जमीन कमी आहे, त्यामुळे ते शेती (Farming) करून चांगले उत्पन्न (Farmer Income) मिळवू शकत नाहीत. आग्रा जवळील नागला परमल गावातील दिनेश कुमार चहर यांच्या उदाहरणावरून त्यांना कदाचित काही प्रेरणा मिळेल.
नागला परमल येथील दिनेशकुमार चहर हे केवळ दीड बिघा जमिनीवर देशी ड्रॅगन फळाची लागवड (Dragon Fruit Farming) करतात. या शेतीतून ते दरवर्षी सुमारे तीन लाख रुपये कमवत आहेत. पूर्वी ते मशरूमची शेती करायचे. त्यांच्याकडे एकूण पाच बिघे जमीन आहे. उर्वरित 3.5 बिघा जमिनीत गहू, मोहरीची लागवड केली जाते.
प्रगतीशील शेतकरी दिनेश कुमार चहर यांनी सांगितले की, ते शेतकऱ्यांच्या राजकारणात सक्रिय आहेत. इलेक्ट्रिकल मधन पॉलिटेक्निकचा डिप्लोमा केलेले दिनेश कुमार चहर कोरोनाच्या काळापासून पूर्णपणे शेतीकडे वळले आहेत. पंतप्रधानांचा ‘मन की बात’ हा कार्यक्रम ऐकल्यानंतर त्यांनी ड्रॅगन फ्रूटची (Dragon Fruit Crop) लागवड करण्याचा निर्णय घेतला.
यानंतर त्यांनी शिकोहाबाद येथील शेतात जाऊन ड्रॅगन फ्रूटच्या लागवडीची संपूर्ण माहिती घेतली. माहिती गोळा करून त्यांनी हैदराबाद येथून एक लाख रुपये खर्चून चार हजार रोपे आणली आणि ड्रॅगन फ्रूटची लागवड सुरू करण्यासाठी सुमारे 20 लाख रुपये खर्च झाला असल्याचे प्रयोगशील शेतकरी नमूद करत आहे. ड्रॅगन प्लांट तीन वर्षांत फळ देण्यास सुरुवात करते. ड्रॅगनवर जून-जुलै महिन्यात फळ येते. त्यानंतर ते दिल्ली, जयपूरच्या बाजारात विक्रीसाठी पाठवले जाते.
कमी खर्चात जास्त नफा
दिनेश कुमार चहर सांगतात की, एका वेळेच्या गुंतवणुकीनंतर तुम्ही या प्लांटमधून 20 ते 25 वर्षे नफा मिळवू शकता. त्यांनी या ड्रॅगन फ्रूटची लागवड केवळ दीड बिघा जमिनीत केली आहे. त्यासाठी त्यांच्या शेतात एक हजार सिमेंटचे खांब तयार करण्यात आले आहेत. जेणेकरून झाड नतमस्तक होणार नाही. एका खांबावर चार झाडे आहेत. आज ते कमी खर्चात ड्रॅगन फ्रूटच्या लागवडीतून वर्षाला सुमारे तीन लाख रुपयांचा नफा कमावत आहेत.
बाजारात चांगल्या दरात विक्री होते
ड्रॅगन फ्रूट हा कॅक्टस वेलचा एक प्रकार आहे. ज्याची लागवड उंच ठिकाणी केली जाते. निवडुंग प्रजाती असल्याने त्याला जास्त सिंचनाची आवश्यकता नसते. ही वनस्पती स्वतःच पाणी साठवते. एका झाडापासून आठ ते दहा फळे मिळतात. एका फळाचे वजन तीनशे ते पाचशे ग्रॅम असते आणि ते बाजारात 300 ते 400 रुपये किलोने सहज विकले जाते.
