Success Story : शेतीमध्ये (Farming) जर बदल केला तर निश्चितच शेतीतून (Agriculture) चांगली कमाई (Farmer Income) केली जाऊ शकते. याच एक उत्तम उदाहरण समोर आले आहे ते बिहार मधून. बिहारच्या रेखा कुमारी गृहिणी आणि तीन मुलांच्या आई आहेत. रेखा हथुआ बिहारची रहिवाशी आहेत.
रेखा कुमारी यांना जोपर्यंत त्यांची मुले मोठी झाली आणि पुढील शिक्षणासाठी त्यांनी घर सोडले नाही तोपर्यंत वेळ मिळाला नाही. पण नंतर जेव्हा त्यांची मुले घरापासून वेगळी राहू लागली. त्याच्याकडे भरपूर मोकळा वेळ होता. या वेळेचा वापर करण्याचे त्याने ठरवले. त्यांनी मशरूम (Mushroom Crop) व्यवसायाच्या माध्यमातून शेती आणि उद्योजकता एकत्र आणण्याचा प्रयत्न केला. आता ती भरपूर पैसे कमावत आहे. चला तर मग मित्रांनो जाणून घेऊया रेखा कुमारी यांची यशोगाथा.
वृत्तपत्रातून घेतलेली मशरूम लागवडीची माहिती
रेखाला भरपूर मोकळा वेळ होता आणि त्यांना कंटाळा दूर करायचा होता, पण विशिष्ट कल्पना आणि उत्पादकता नव्हती. मग काय नवीन कल्पना शोधण्यासाठी त्यांनी वर्तमानपत्रांची मदत घेतली, ज्यामध्ये त्यांनी मशरूमच्या लागवडीबद्दल वाचले. मशरूम लागवडीच्या (Mushroom Farming) व्यवसायात त्यांना एका गोष्टीने जास्त आकर्षित केले ते म्हणजे मशरूम ला घरात देखील उत्पादीत केले जाऊ शकते.
त्यामुळे त्यांनी मशरूम शेतीला सुरुवात केली. 2013 मध्ये त्याने केवळ 1,000 रुपयांसह आपला व्यवसाय सुरू केला. काही वर्षांतचं त्यांचे व्यवसाय शेती आणि उद्योजकता उपक्रम वाढविण्यात आले. केवळ एक हजार रुपयात सुरू केलेला मशरूम शेतीचा हा त्यांचा चांगलाच उभारी घेऊ लागला. आज मशरूमच्या लागवडीतुन ते दरवर्षी 3 ते 4 लाख रुपये कमावत आहेत. एका अहवालानुसार, या व्यवसायाबद्दल त्यांनी हजारो लोकांना प्रशिक्षित देखील केले आहे.
संशोधन कसे केले
2013 मध्ये रेखाने मशरूमची क्षमता, त्याचे पौष्टिक गुणधर्म आणि वाढ याविषयी माहिती शोधण्यास सुरुवात केली तेव्हा तिने यूट्यूबवर मशरूम बद्दल खूप अभ्यास केला. मशरूमची लागवड करणाऱ्या इतर अनेकांशीही त्यांनी संवाद साधला.
सुरुवातीला झालं नुकसान
योग्य प्रशिक्षणाशिवाय आपला व्यवसाय सुरू करणाऱ्या रेखा सांगतात की, सुरुवातीला माहिती नसल्यामुळे तिचे बरेच नुकसान झाले. यानंतर, 2018 मध्ये, त्यांनी सिपायाच्या कृषी विज्ञान केंद्र आणि राजेंद्र प्रसाद केंद्रीय कृषी विद्यापीठ, पुसा, समस्तीपूर येथून प्रशिक्षण घेतले.
रेखा अर्थव्यवस्थेतून पदवीधर आहेत
रेखा या अर्थशास्त्रात पदवीधर आहेत. त्यांना कृषी विज्ञान केंद्रातील शास्त्रज्ञ डॉ.संजय कुमार यांची मदत मिळाली. तसेच त्यांना डॉ. दयाराम राव यांनी प्रशिक्षण दिले होते. त्यांच्याकडून प्रशिक्षण घेतल्यानंतरच रेखाला सकारात्मक परिणाम मिळू लागले. तिने फक्त ऑयस्टर मशरूमपासून सुरुवात केली, पण आता आणखी पाच प्रकारचे मशरूम त्या वाढवतात. यामध्ये बटन मशरूम, मिल्की बटन मशरूम, शिताके मशरूम, हेरिसियम मशरूम आणि पॅडी स्ट्रॉ मशरूम यांचा समावेश आहे. निश्चितच मशरूम शेतीत रेखा यांनी केलेली ही कामगिरी कौतुकास्पद आहे. त्यामुळे इतरांना निश्चितच प्रेरणा मिळणार आहे.
