Success Story : भारतात गेल्या अनेक दशकांपासून शेतीमध्ये (Farming) नुकसान सहन कराव लागत असल्याने शेतकरी बांधवाचा शेतीवरील (Agriculture) मोहभंग झाला आहे. आता शेतकरी बांधव शेती नको रे बाबा असा ओरड करत आहेत. मात्र असे असले तरी जर काळाच्या ओघात शेतीमध्ये बदल केला गेला तर निश्चितच शेतीतून चांगली कमाई (Farmer Income) केली जाऊ शकते.
आज आपण अशाच एका प्रयोगशील शेतकरी (Farmer) बापलेकाच्या यशोगाथाविषयी जाणून घेणार आहोत. हरियाणा राज्यातील फतेहबाद येथील शेतकरी बापलेकाच्या जोडीने काळाच्या ओघात शेतीमध्ये बदल करत फळबाग लागवडीच्या माध्यमातून लाखो रुपये उत्पन्न कमवून दाखवले आहे.
त्यामुळे सध्या या बापलेकाची जोडी (Successful Farmer) चांगलीच चर्चेचा विषय बनली आहे. भुना, फतेहाबाद येथील शेतकरी जोगिंदर लेखा आणि त्यांचा मुलगा योगेश लेखा, जो व्यवसायाने अभियंता आहे, आता त्यांच्या वडिलांसोबत नवीन शेती पद्धतीत प्रयोग करत आहेत.
वास्तविक, बीए पास शेतकरी जोगिंदर लेखा अनेक वर्षांपासून पारंपरिक शेती करत होते. शेतीचा खर्च वाढूनही नफा न मिळाल्याने त्यांनी पारंपरिक शेती सोडली आणि मुलासोबत बागायती रोपवाटिका सुरू करण्याचा निर्णय घेतला. या बाप लेकाने रोपवाटिकेत फळे, फुले यांची रोपे तयार केले. आज त्यांची रोपवाटिका 4.5 एकर क्षेत्रात पसरलेली असून, वार्षिक उत्पन्न 5 ते 8 लाख रुपये आहे.
देशात आणि जगात सन्मान मिळाला
आज जोगिंदर लेखा आणि त्यांचा अभियंता मुलगा योगेश लेखा यांच्या न्यू श्री राम नर्सरीलाही राष्ट्रीय फलोत्पादन मंडळाकडून मान्यता मिळाली आहे. त्यांच्या रोपवाटिकेची सर्वात महत्त्वाची गोष्ट म्हणजे येथील वनस्पतींच्या वाढीसाठी अत्यंत कमी पाणी आणि नगण्य रसायनांचा वापर केला जातो. यामुळे खर्चात बचत तर होतेच, शिवाय प्रगत दर्जाच्या रोपांची चांगल्या किमतीत विक्री होते. शेतीतील कमी खर्चात आणि जास्त उत्पन्न असलेल्या या नवोपक्रमासाठी या पिता-पुत्र जोडीला अनेक पुरस्कारांनी सन्मानित करण्यात आले आहे.
2017 मध्ये प्रथमच हरियाणा उद्यान विभागाने त्यांच्या रोपवाटिकेला मान्यता दिली, त्यानंतर उद्यान विभागाने आयोजित केलेल्या मेळ्यांमध्ये पिता-पुत्राची चळवळ कायम राहिली. यानंतर सर्व प्रदर्शक आणि कृषी शास्त्रज्ञांच्या सल्ल्याने नर्सरीमध्ये नवीन बियाणे व नवीन तंत्रे वापरण्यात आली. त्यामुळे रोपवाटिकेचे व्यापारीकरण होण्यास मोठी मदत झाली.
प्रगतीशील शेतकरी जोगिंदर पाल लेखा आणि त्यांचा मुलगा योगेश लेखा यांना कृषी क्षेत्रातील उत्कृष्ट कामगिरीबद्दल जिल्हा आणि राज्य पातळीवर अनेक पुरस्कारांनी सन्मानित करण्यात आले आहे. विशेष म्हणजे आता कृषी विभागाचे अधिकारी आणि कृषी शास्त्रज्ञही त्यांच्या रोपवाटिकांना भेट देऊन गुणवत्तेचा आढावा घेत आहेत.
रोप विक्रीतून लाखो कमावतात
मीडिया रिपोर्ट्सनुसार, प्रगतीशील शेतकरी जोगिंदर लीखा सांगतात की, त्यांच्या रोपवाटिकेत अनेक प्रकारच्या देशी वनस्पतींची कलमे करून चांगल्या प्रतीची रोपे तयार केली जातात. ही झाडे नंतर स्वादिष्ट फळांचे बंपर उत्पादन देतात. यामुळेच त्यांच्या रोपवाटिकेत हिस्सार पांढरा आणि हिस्सार सुरखा पेरू व्यतिरिक्त शान-ए-पंजाब तसेच नक्तीन, प्रताप आर्लिग्रेड पीच, सतलज पर्पल, ब्लॅक अनवर प्लम, केसर आंबा, मौसमी चावनी चाप, माल्टा रेड वर्ल्ड, टेंगेरिन, अंजीर, डाळिंब, लिंबू, पपई, द्राक्षे, हिरवे आणि सोनेरी सफरचंद, कांदळ इत्यादी रोपे फळझाडांच्या कलमपासून पासून तयार केली जातात. त्यांच्याकडे फळांच्या आणि शोभेच्या वनस्पतींच्या 130 सुधारित जाती आहेत. येथे दोन डझनहून अधिक प्रकारची फळझाडे रोपे तयार केली जात आहेत.
