Pigeon Pea Farming: सध्या देशात खरिपातील (Kharif Season) पेरणीची कामे प्रगतिपथावर आहेत. राज्यातील शेतकरी बांधव (Farmer) देखील खरिपातील पेरणीचे कामे करण्यास लगबग करत आहे. मित्रांनो खरीप हंगामातील प्रमुख कडधान्य पिकांमध्ये तूर डाळचा (Toor Dal) देखील समाविष्ट आहे, ज्याची लागवड पावसाळ्यात म्हणजेच खरीप हंगामात केली जाते.
तूर हे खरं पाहता खरीप हंगामातील एक प्रमुख नगदी पीक (Cash Crop) आहे. याशिवाय तूर एक पौष्टिक पीक आहे, यामुळे तुरीला बाजारपेठेत चांगलीच मागणी असते. परिणामी याची लागवड (Toor Dal Farming) शेतकऱ्यांसाठी फायद्याची ठरते. कृषी तज्ञांच्या मते, याच्या लागवडीसाठी फक्त सुधारित वाणांचाच वापर केला तर याच्या शेतीतून चांगले उत्पन्न कमावले जाऊ शकते.
भारतातील तूर लागवडीतून चांगले उत्पादन घेण्यासाठी चिकणमाती किंवा वालुकामय जमीन, ज्यात पाण्याचा चांगला निचरा होतो, अशी जमीन सर्वोत्कृष्ट असल्याचे सांगितले जाते. याच्या लागवडीसाठी प्रगत जातींच्या बियाण्यांसोबतच बीजप्रक्रिया करणे आवश्यक असते, त्यामुळे पिकात किडी व रोगांचा प्रादुर्भाव होण्याची शक्यता कमी होते. पुसा अरहर-16 हे भारतातील तूरचे चांगले उत्पादन देणारे आणि लवकर पक्व होणाऱ्या वाणांमध्ये खूप लोकप्रिय आहे.
पुसा अरहर-16 ची वैशिष्ट्ये
- पुसा अरहर-16 ही तुरीची एक देशी जात ICAR-भारतीय कृषी संशोधन संस्था (ICAR_IARI) च्या शास्त्रज्ञांनी विकसित केली आहे. तुरीची ही जात अवघ्या 120 दिवसांत काढणीसाठी तयार होते.
- पुसा अरहर-16 हे पारंपारिक वाणांच्या तुलनेत एक मजबूत वाण आहे, जे अनेक पटींनी जास्त उत्पादन देते.
- पुसा अरहर-16 पेरणीसाठी ओळींमधील 30 सें.मी. आणि झाडांमधील 10 सें.मी. चे अंतर ठेवून पेरणी करावी
- गोट घालून तूर पेरल्याने जास्त पाणी साचणे आणि बुरशीजन्य रोग टाळण्यास मदत होते.
- पेरणीपूर्वी 2.5 ग्रॅम थायरम आणि हरभरा कार्बेन्डाझिम प्रति किलो अरहर बियाण्यास मिसळावे.
- रायझोबियम कल्चरद्वारे बीजप्रक्रिया केल्यानंतर बुरशी रोग होण्याची शक्यता नसते.
- चांगल्या उत्पादनासाठी शेतकऱ्यांना एक हेक्टर शेतात 10-15 किग्रॅ. नायट्रोजन, 40-50 किग्रॅ. फॉस्फरस आणि 20 किग्रॅ. सल्फर मिश्रण जोडले जाऊ शकते.
- माती परीक्षण व तज्ज्ञांच्या सल्ल्यानुसार खतांचा वापर करावा हे लक्षात ठेवावे.
- योग्य पेरणी केल्यावर पुसा अरहर-16 ची एक हेक्टर शेतात 3 लाखांहून अधिक रोपे येतात.
- 120 दिवसांनी कापणी केल्यानंतर तुम्ही रब्बी हंगामातील मोहरी, बटाटा आणि गहू या पिकांची लागवड करू शकता.
- पुसा अरहर-16 लागवडीनंतर जमिनीची सुपीकता वाढते, त्याचा फायदा पुढील पिकाला होतो.
- ही लवकर पक्व होणारी जात असून, यापासून चांगले उत्पादन मिळविण्यासाठी त्याची पेरणी जुलैच्या पहिल्या आठवड्यात पूर्ण करावी.
- चांगल्या उत्पादनासाठी सेंद्रिय पद्धतीने तूर शेती करणे फायदेशीर ठरू शकते.
