Milky Mushroom Farming : शेतीमध्ये (Farming) आधुनिक तंत्र आल्याने खर्च कमी होऊन नफा वाढत आहे. आता शेतकरी (Farmer) मोठमोठ्या शेतीजमिनी सोडून फार कमी जागेत शेती करून चांगले उत्पन्न (Farmer Income) मिळवत आहेत. अशा लागवडीमध्ये दुधाळ म्हणजे मिल्की मशरूमची लागवड (Mushroom Farming) समाविष्ट आहे, जी शेतकऱ्यांसाठी उत्पन्नाचा एक नवीन स्रोत बनली आहे.
बाजारात त्याची मागणी वर्षभर राहते, परंतु मार्च आणि एप्रिलनंतर त्याची लागवड करणे थोडे कठीण होते. वास्तविक, दुधाळ मशरूमच्या (Mushroom Variety) लागवडीसाठी तापमान 28 ते 38 अंशांपर्यंत असायला हवे, परंतु काही खास शेती (Agriculture) सूत्राचा अवलंब केल्यास आता उष्ण हवामानातही मिल्की मशरूमचे चांगले उत्पादन घेता येणे शक्य बनले आहे.
मिल्की मशरूमसाठी साहित्य काय लागत बर…!
उष्ण हवामानात दुधाळ मशरूम दुधाळ मशरूम, मशरूम स्पॉन किंवा मशरूम बियाणे, भाताचा पेंढा, भुसा किंवा उसाचे बगॅस, हायड्रोमीटर, फवारणी यंत्र, वजन यंत्र, चारा कापण्याचे यंत्र, प्लॅस्टिक ड्रम आणि बाविस्टीन आणि फॉर्मेलिन सारख्या वस्तूंच्या लागवडीसाठी एक गडद खोली. औषध, PP पिशव्या किंवा प्लास्टिक पिशव्या आणि रबर बँड इ. शेतकऱ्यांना हवे असल्यास, त्यांच्या सोयीनुसार, ते खोलीत एक चांगले मशरूम ग्रोइंग युनिट देखील बनवू शकतात.
अशा प्रकारे मशरूम वाढवला जातो बर
सर्व प्रथम, 10 किलो भाताचा पेंढा, भुसा किंवा उसाचा बगॅस 90 लिटर पाण्यात भिजवावा. त्यासाठी सिमेंट टाकी आणि प्लास्टिक ड्रमचा वापर करता येईल.
आता एका स्वच्छ बादलीत 10 लिटर पाणी घ्या आणि त्यात 10 ग्रॅम वेबस्टिन आणि 5 मिली फॉर्मेलिन औषधे टाकून द्रावण तयार करा.
नंतर औषधांचे हे द्रावण ड्रममध्ये ठेवा, जेणेकरून भुसा, भाताचा पेंढा, उसाची बगास यावर योग्य उपचार करता येतील.
या सर्व गोष्टी मिक्स केल्यानंतर ड्रम 12 ते 16 तास झाकून ठेवा आणि वर जड सामान ठेवा.
ठराविक वेळेनंतर, प्रक्रिया केलेला पेंढा बाहेर काढा आणि तो व्यवस्थित वाळवा आणि मशरूम लागवडीसाठी वापरा.
लक्षात ठेवा दुधाळ मशरूमच्या लागवडीसाठी 80 ते 90 टक्के आर्द्रता आवश्यक असते, परंतु चांगल्या उत्पादनासाठी भुसा योग्य प्रकारे वाळवून वापरावा.
मशरूम लागवड कशी केली जाते बर
मशरूमच्या लागवडीसाठी कल्चर, स्पॉन किंवा बियाणे आवश्यक आहे. एका अंदाजानुसार, 40 ते 50 ग्रॅम मशरूमच्या बिया 1 किलो उपचार केलेल्या भुसामध्ये टाकल्या जातात.
पीपी बॅग किंवा पॉलीबॅगमध्ये मशरूम कल्चर तयार केल्यानंतर पॉलीबॅग व्यवस्थित बांधून अंधाऱ्या खोलीत ठेवले जाते.
मशरूमच्या उगवणासाठी, अंधारलेल्या खोलीत 2 ते 3 आठवडे तापमान 28-38 अंश ठेवा. लक्षात ठेवा की आर्द्रता पातळी 80-90 टक्के दरम्यान असावी.
काही दिवसांनंतर, मशरूमची पिशवी बुरशीच्या जाळ्याने भरली जाते, त्यानंतर केसिंगचे काम केले जाते.
मशरूम युनिटमध्ये केसिंगसाठी, गांडूळ खत किंवा जुने शेणखत वापरले जाते. सोबतच ओलावा टिकवून ठेवण्यासाठी पाण्याची हलकी फवारणी देखील केली जाते.
मिल्की मशरूम लागवडीसाठी खर्च आणि कमाई
पीपी बॅगमध्ये, जेव्हा मशरूमची लांबी 5 ते 7 सेमीपर्यंत पोहोचते, तेव्हा ते काढले जाते आणि दुधाळ मशरूम प्रक्रियेसाठी बास्केटमध्ये ठेवले जाते.
अशा प्रकारे फक्त एक किलो भुसामध्ये 50 ग्रॅम बिया टाकून 1 किलोपर्यंत ताजे मशरूम उत्पादन घेता येते.
आम्ही तुम्हाला सांगू इच्छितो की, 1 किलो मशरूम पिकवण्यासाठी फक्त 20 ते 25 रुपये खर्च येतो, त्यानंतर 200 ते 400 रुपये उत्पन्न मिळते.
अशाप्रकारे, इतर बागायती पिकांच्या तुलनेत मिल्की मशरूमची लागवड अत्यंत किफायतशीर आणि फायदेशीर व्यवहार ठरू शकते.
