Business Idea: फणसाच्या लागवडीतून (Jackfruit Farming) शेतकरी बंपर नफा (Farmer Income) कमवू शकतात. हे फळ (Jackfruit) आरोग्यासाठी खूप फायदेशीर असते. शिवाय हे शेतकऱ्यांसाठी (Farmer) देखील खूप फायदेशीर आहे, मोठ्या शहरांमध्ये त्याची मागणी जास्त आहे. या फणसाच्या फळमध्ये अनेक पोषक तत्वे आढळतात.
ही झाडे एकदा लावली की अनेक वर्ष त्यातून उत्पन्न मिळते. शेतकरी बांधव याच्या शेतीत (Agriculture News) थोडेशी काळजी घेऊन चांगले उत्पन्न मिळवू शकतात. कच्चा असो वा पिकलेला, दोन्ही प्रकारे फणस उपयुक्त मानला जातो, त्यामुळे बाजारात त्याची मागणी जास्त आहे. त्याची फलोत्पादन यूपी, बिहार, झारखंड, पश्चिम बंगाल आणि दक्षिण भारतातील अनेक राज्यांमध्ये केली जाते, म्हणून आज आम्ही तुम्हाला फणसाच्या लागवडीची संपूर्ण माहिती सांगणार आहोत.
फणसाच्या लागवडीसाठी योग्य हवामान आणि माती
जॅकफ्रूटची लागवड कोणत्याही प्रकारच्या जमिनीत करता येते, परंतु तरीही, खोल चिकणमाती आणि वालुकामय चिकणमाती त्याच्या बागेसाठी योग्य असते. त्याच्या लागवडीत पाण्याचा चांगला निचरा झाला पाहिजे. याशिवाय, जॅकफ्रूट हे उष्णकटिबंधीय फळ आहे, म्हणून ते कोरड्या आणि ओलसर अशा दोन्ही हवामानात घेतले जाऊ शकते.
जॅकफ्रूटच्या जाती
जॅकफ्रूटची लागवड मुख्यतः बियाण्यापासून केली जाते. एकाच प्रकारच्या बियापासून अनेक प्रकारच्या वनस्पती तयार केल्या जातात. रसाळ, खजवा, सिंगापूर, गुलाबी, रुद्राक्षी इत्यादि याच्या प्रमुख जाती आहेत.
फणस लागवडीसाठी शेत तयार करणे
त्याची वनस्पती अनेक वर्षे उत्पादन देते, म्हणून शेत चांगले तयार केले पाहिजे. लागवडीसाठी एकदा चांगली नांगरणी करून शेत समतल करावे. यानंतर शेतात सुमारे 10 मी. अंतरावर एक मीटर रुंद व खोल खड्डा करावा. हे खड्डे लागवडीपूर्वी 1 महिना आधी तयार करावेत याची नोंद घ्यावी. सुमारे 15 दिवसांनी खड्ड्यात खत टाकून शेत मोकळे सोडावे. अशा प्रकारे, सुमारे 15 दिवसांनी रोपे लावता येतात.
फणसाची लागवड
बियांपासून झाडाची वाढ झाल्यानंतर साधारण 6 ते 7 वर्षांनी फळे दिसू लागतात. त्यासाठी फणसातून बिया काढल्याबरोबर जमिनीत उगवाव्यात. त्याची रोपे तयार करण्यासाठी दोन पद्धती वापरल्या जातात.
गुट्टी बांधून:- जर तुम्ही गुट्टी पद्धतीने फणसाची लागवड करत असाल तर 3 वर्षांनी फळे देण्यास सुरुवात होईल. या पद्धतीत झाडाच्या फांद्यावर रोपटी तयार केली जातात. त्यासाठी झाडाच्या फांद्यावर गोल रिंग तयार केली जाते. यानंतर, झाडाची साल काढून टाकली जाते, जेणेकरून फांदीचा आतील भाग दिसतो. आता या भागावर रूटीन हार्मोन लावा आणि शेणमिश्रित माती टाकून पॉलिथिनने झाकून टाका.
जॅकफ्रूट लागवडीची वेळ आणि पद्धत
रोपाची कलमे तयार झाल्यावर ती शेतात लावावीत. त्यासाठी अगोदर तयार केलेल्या खड्ड्यांमध्ये कंपोस्ट आणि माती मिसळा. यानंतर, खड्ड्यात रोप लावा आणि सुमारे 2 ते 4 सेंटीमीटरने मातीने झाकून टाका. लक्षात घ्या की ही झाडे बहुतेक पावसाळ्यात लावावीत. त्यामुळे झाडाची वाढ चांगली होते. जून किंवा जुलै महिन्यात त्याची रोपे लावणे चांगले.
जॅकफ्रूट उत्पन्न
बाजारात जॅकफ्रूटला चांगला भाव आहे. एका हेक्टरमध्ये 150 पेक्षा जास्त रोपे लावल्यास वर्षभरात 3 ते 4 लाखांपर्यंत उत्पन्न मिळू शकते. जॅकफ्रूटचे रोप 3 ते 4 वर्षात उत्पादन देऊ लागते. त्याचे उत्पन्न जातीनुसार बदलते.
