Buffalo Farming Tips : शेतीनंतर (Farming) खेड्यांमध्ये पशुपालन (Animal Husbandry) हा सर्वात मोठा उत्पन्नाचा स्रोत आहे. बहुतांश शेतकरी (Farmer) गायी किंवा म्हशी पालनाला (Buffalo Rearing) प्राधान्य देतात.
त्याचबरोबर पशुपालनाच्या मदतीने ते त्यांच्या दैनंदिन गरजा पूर्ण करतात आणि चांगला नफा (Farmer Income) कमावतात. गावांमध्ये म्हशी पालनाला सर्वाधिक प्राधान्य दिले जाते. वास्तविक, बहुतेक म्हशी कमी काळजी घेतली तरी जास्त दूध देतात.
यामुळेच व्यवसायाच्या दृष्टीने म्हशींचे पालन हे इतर प्राण्यांपेक्षा खूपच चांगले मानले जाते. देशात अशा 26 म्हशींच्या जाती (Buffalo Breed) आहेत, ज्यांची सुपारी दुधाच्या व्यवसायासाठी वापरली जाते. यापैकी चिल्का, मेहसाणा, सुर्ती आणि तोडा या म्हशी पशुपालकांमध्ये खूप लोकप्रिय आहेत. या सर्व म्हशींचे दूध उत्पादन इतर जातीच्या म्हशींच्या तुलनेत जास्त आहे.
मेहसाणा म्हैस:- काळी-तपकिरी मेहसान म्हैस 1200 ते 1500 लिटर दूध देऊ शकते. सिकल-आकाराच्या वक्र शिंगांवरून तुम्ही ते ओळखू शकता.
तोडा म्हैस:- या म्हशीचे दूध तामिळनाडूच्या बहुतांश भागात उपलब्ध आहे. म्हशीची दूध उत्पादन क्षमता 500 ते 600 लिटर प्रति क्वॉर्ट असते. या म्हशीची शेती अल्पभूधारक आणि अल्पभूधारक शेतकऱ्यांसाठी अत्यंत फायदेशीर ठरू शकते.
चिल्का म्हैस : देशातील अनेक भागात याला देसी म्हैस असेही म्हणतात. ही म्हैस तिच्या मध्यम आकाराची आणि काळ्या-तपकिरी रंगाने ओळखली जाते. चिल्का म्हशीपासून प्रति व्याजाने 500 ते 600 लिटर दुधाचे उत्पादन करते.
सुरती म्हैस :- या म्हशीचा रंग चांदी, राखाडी आणि काळाही असतो. टोकदार धड आणि लांब डोक्यावरून तुम्ही ते ओळखू शकता. सुर्ती जातीच्या म्हशीच्या दुधात 8 ते 12 टक्के फॅटचे प्रमाण आढळते. सुरती म्हशी 900 ते 1300 लिटर दुधाचे उत्पादन करते.
