Black Turmeric Farming: आपल्या देशातील शेतकरी बांधव (Farmer) शेती व्यवसायातून (Farming) दुप्पट उत्पन्न मिळविण्यासाठी अशा तंत्रांवर काम करत आहेत, ज्यामध्ये कमी खर्चात अधिक उत्पन्न (Farmer Income) मिळवता येते. पारंपरिक पिकांसोबत औषधी पिके (Medicinal Plant Farming) लागवड करून शेतकरी बांधव निश्चितच कमी खर्चात अधिक उत्पन्न मिळवू शकतात.
यासाठी शासनाकडून औषधी पिकांच्या लागवडीसाठी माफक दरात आर्थिक अनुदानही दिले जाते. या अनुदानाचा उद्देश शेतकरी बांधवांवर खर्चाचा बोजा पडू नये हा असतो. कमी कष्टात जास्त नफा देणाऱ्या औषधी पिकांमध्ये काळ्या हळदीचे (Black Turmeric) नाव देखील समाविष्ट आहे, जे खरीप पीक चक्रात घेतले जाते.
काळी हळद
काळी हळद, जी चमत्कारिक औषधी गुणधर्मांनी समृद्ध आहे, ती आयुर्वेदिक औषध, सौंदर्यप्रसाधने तसेच गुणकारी औषधे बनवण्यासाठी वापरली जाते. जरी उष्ण हवामान त्याच्या लागवडीसाठी चांगले असले, तरी त्याच्या पिकामध्ये दंव सहन करण्याची शक्ती देखील आहे. तज्ज्ञांच्या मते, खरीप पीक चक्रात जून-जुलैमध्ये काळ्या हळदीची लागवड केल्यास त्याचे वेगवेगळे फायदे होतात. शेतात पाण्याचा निचरा होण्याची चांगली व्यवस्था आणि पिकामध्ये वेळेवर शेतीची कामे केली तर काळ्या हळदीचे चांगले उत्पादन मिळते.
काळ्या हळदीची लागवड
- काळ्या हळदीच्या लागवडीसाठी प्रथम शेत तयार करून जमिनीत खोल नांगरणी करावी.
- शेवटची नांगरणी करण्यापूर्वी जमिनीचे पोषण करून 10-12 टन जुने कुजलेले खत शेतात टाकावे.
- शेतात काही दिवस सोलारीकरण करून नंतर पाणी मुरवावे.
- नांगरणीनंतर शेतातील माती कोरडी झाल्यावर पुन्हा तिरकस करावी आणि पॅट वापरून सपाटीकरणाचे काम करा.
- पावसाळ्यात पाणी तुंबल्याने काळ्या हळदीचा दर्जा खराब होतो हे लक्षात ठेवा, त्यामुळे शेतात पाण्याचा निचरा होण्यासाठी आगाऊ व्यवस्था करा.
काळी हळद रोपवाटिका
- काळी हळद पिकापासून चांगले उत्पादन मिळविण्यासाठी चांगल्या व सुधारित जातींचे कंद वापरावेत.
- एक हेक्टर शेतात काळी हळद वाढवण्यासाठी 20 क्विंटल कंद वापरा.
- शेतात लागवड करण्यापूर्वी कंद धुवून वाळवा आणि बीजप्रक्रिया करा.
- बियाणे प्रक्रियेसाठी, बाविस्टिनचे 2% द्रावण तयार करा आणि त्यात कंद 15-20 मिनिटे सोडा.
- आता पॉलिबॅग किंवा ट्रेमध्ये काळ्या हळदीचे कंद पेरून रोपे तयार करा.
- त्याची रोपवाटिका आगाऊ तयार करा, कारण ती फक्त पावसाळ्यातच लावली जाते.
पावसाच्या वेळी लागवड करावी
- काळ्या हळदीची रोपे लावताना शेतात ओलावा असणे अत्यंत आवश्यक आहे.
- काळ्या हळदीची रोपे जमिनीत 7 सें.मी. च्या खोलीत ठेवा लावणीच्या वेळी, ओळीपासून ओळीचे 1.5-2 फूट अंतर आणि रोपांमध्ये 20-25 सें.मी. अंतर ठेवावे, यामुळे वाढीदरम्यान खुरपणी आणि कुंडी काढणे सोपे होते.
- बांधावर काळ्या हळदीची सह-पीक घेत असाल, तर एक ते दीड फुटाचा कडबा करून प्रत्येक रोपाला 25 ते 30 सें.मी. अंतरावर ठेवा.
- शेतात रोपे लावल्यानंतर हलके सिंचनाचे काम करावे.
- हवामान खूप उष्ण असल्यास 10-12 दिवसांच्या दरम्यान पाणी द्यावे.
