केसरची शेती (Saffron farming) देशाच्या अनेक भागात सुरू झाली आहे. केशर लागवडीतून शेतकऱ्यांना मोठा नफा मिळतो. बाजारात केशराची किंमत लाखोंच्या घरात आहे.
म्हणूनच केशराला लाल सोने असेही म्हणतात. भारतात त्याची सर्वाधिक लागवड काश्मीर (Kashmir) मध्ये होते. केशराची लागवड सोपी आहे.
केशर लागवडीसाठी माती कशी असावी? –
केशर लागवडीचे पीक चक्र 3 ते 4 महिन्यांचे असते आणि ते 15-20 सेमी उंचीपर्यंत पोहोचू शकते. केशर लागवडीसाठी भरपूर सूर्यप्रकाश (Sunlight) लागतो. थंड आणि ओल्या हवामानात त्याच्या पिकांचे नुकसान होऊ शकते.
हेच कारण आहे की उष्ण हवामान असलेल्या ठिकाणी त्याची लागवड सर्वोत्तम मानली जाते. त्याच्या लागवडीसाठी अम्लीय ते तटस्थ, रेव, चिकणमाती आणि वालुकामय जमीन वापरली जाते. केशर लागवडीसाठी जमिनीची pH पातळी 6 ते 8 असावी.
केशराची लागवड कोणत्या हंगामात करावी? –
भारतात केशर प्रामुख्याने जून आणि जुलै महिन्यात घेतले जाते. मात्र, काही भागात त्याची लागवड ऑगस्ट ते सप्टेंबरदरम्यानही केली जाते.
त्याचे पीक ऑक्टोबर महिन्यात फळ देण्यास सुरुवात करते. केशराला उन्हाळ्यात कडक उष्णता आणि हिवाळ्यात प्रचंड थंडी लागते.
भारतातील या राज्यांमध्ये केशराची लागवड केली जाते –
जम्मू आणि काश्मीर आणि हिमाचल प्रदेश (Himachal Pradesh) ही केशर उत्पादक राज्ये आहेत. मात्र, आता उत्तर प्रदेश (Uttar Pradesh) आणि राजस्थानसारख्या राज्यांमध्येही शेतकरी (Farmers०) केशर पिकवत आहेत.
