Rajnigandha Farming: पारंपारिक पिकांच्या लागवडीत सातत्याने होत असलेले नुकसान पाहता शेतकरी (Farmers) इतर पिकांकडे वळू लागले आहेत.
अलीकडच्या काळात शेतकऱ्यांमध्ये रजनीगंधा फुलांची लागवड (Cultivation of tuberose flowers) करण्याचा प्रघात वाढला आहे. व्यावसायिक दृष्टिकोनातूनही हे फूल अतिशय उपयुक्त आहे. हे फूल अनेक दिवस ताजे राहते आणि बाजारात त्याची मागणीही चांगली असते.
या कामांसाठी रजनीगंधा फुलाचा वापर केला जातो –रजनीगंधा फूल त्याच्या सुगंधामुळे खूप लोकप्रिय आहे. हे पुष्पगुच्छ (Bouquet), हार, महिलांचे केस घालण्यासाठी आणि लग्नाच्या सजावटीसाठी वापरले जाते. याशिवाय अनेक प्रकारची तेले बनवण्यासाठीही याचा उपयोग होतो.
या राज्यांतील शेतकरी या फुलाची लागवड करतात –सध्या पश्चिम बंगाल, कर्नाटक, तामिळनाडू, महाराष्ट्र (Maharashtra), उत्तर प्रदेश, हरियाणा, पंजाब (Punjab) आणि हिमाचल प्रदेशातील शेतकरी या फुलाची लागवड करताना दिसतात.
त्याची लागवड जून महिन्यात डोंगराळ भागात आणि सप्टेंबर महिन्यात सपाट भागात सुरू होते. खुली हवेशीर आणि जास्त हलकी जागा त्याच्या लागवडीसाठी योग्य आहे. जास्त सिंचन (Irrigation) आणि काळजी न घेतल्याने, त्याच्या लागवडीचा खर्चही जास्त नाही.
4-5 लाखांचा नफा आरामात मिळवता येतो –त्याची झाडे साधारण 4 ते 5 महिन्यांच्या अंतराने रजनीगंधा फुलू लागतात. त्यानंतर त्याच्या काढणीची प्रक्रिया सुरू होते.
तज्ज्ञांच्या म्हणण्यानुसार एक हेक्टरमध्ये रजनीगंधाची लागवड करण्यासाठी 1-2 लाख खर्च येतो. त्याच्या लागवडीपासून पहिल्या वर्षी हेक्टरी सुमारे 90 ते 100 क्विंटल फुले येतात, ज्यातून वर्षाला 4-5 लाख रुपयांचा नफा आरामात मिळवता येतो.
