“का बरखा, जब कृषि सुखाने. समय चुके फिर का पछाडने”… रामचरितमानसमध्ये तुलसीदासांनी वापरलेली ही ओळ यावेळीही खरी ठरू शकते. हवामानाचा अंदाज वर्तवणाऱ्या स्कायमेटच्या म्हणण्यानुसार, यंदाही इंद्रदेव शेतकऱ्यांवर नाराज दिसत आहेत. विशेषत: खरीप पिकांमध्ये भात पेरणी केलेल्या शेतकऱ्यांना याचा फटका सहन करावा लागू शकतो.
शेतकऱ्यांसमोर दुष्काळी परिस्थिती!
पाऊस आणि गारपिटीमुळे गव्हाच्या पिकाला मोठा फटका बसला आहे. आता शेतकऱ्यांच्या नजरा मान्सूनच्या पावसाकडे लागल्या आहेत. हवामानाचा अंदाज वर्तवणाऱ्या स्कायमेटने यंदा मान्सूनचा अंदाज वर्तवला आहे. अशा परिस्थितीत शेतकऱ्यांसमोर पुन्हा एकदा दुष्काळाची परिस्थिती येऊ शकते.
कमी पावसामुळे या पिकांचे नुकसान होऊ शकते
धान, सोयाबीन आणि भुईमूग पिकांचे अशक्त मान्सून आणि सरासरीपेक्षा कमी पावसामुळे नुकसान होऊ शकते. पेरणीला अधिक उशीर झाल्यास उत्पादनात घट होऊ शकते. गेल्या वर्षी पीक चक्रावर वाईट परिणाम झाला होता.
2022 मध्ये कमकुवत मान्सूनमुळे शेतकऱ्यांचे मोठे नुकसान झाले
2022 मध्ये कमकुवत मान्सूनमुळे भात पिकाचे मोठे नुकसान झाले होते. वेळेवर पाऊस न झाल्याने शेतकऱ्यांनी भात पेरणीला उशीर केला होता. वेळेवर पेरणी केलेल्या शेतकऱ्यांना सिंचनाच्या संकटामुळे मोठे नुकसान सहन करावे लागले. धानाच्या उत्पादनातही मोठी घट झाली.
उत्तर प्रदेशातील 62 जिल्हे दुष्काळी घोषित करण्यात आले
2022 मध्ये उत्तर प्रदेश सरकारने सुमारे 62 जिल्हे दुष्काळग्रस्त घोषित केले होते. पावसाअभावी शेतकऱ्यांना कडधान्य व तेलबिया पिके घेण्याच्या सूचना देण्यात आल्या होत्या. शेतकऱ्यांना नाचणीच्या बियांचे वाटपही करण्यात आले. याशिवाय सिंचनासाठी वापरल्या जाणाऱ्या ट्युबवेलच्या वीज बिलाच्या वसुलीलाही बंदी घालण्यात आली आहे.
बिहार-झारखंडला कमकुवत मान्सूनचा फटका बसला
बिहार आणि झारखंडमधील शेतकऱ्यांनाही कमी पावसाचा फटका बसला आहे.दोन्ही राज्यात दुष्काळग्रस्त शेतकऱ्यांना 3500 रुपये नुकसान भरपाई देण्यात आली आहे. बिहारमधील बहुतांश जिल्ह्यांमध्ये भूजल पातळी अत्यंत वाईट स्थितीत आहे. अशा स्थितीत मान्सून कमकुवत राहिला तर शेतकऱ्यांसमोर मोठा प्रश्न निर्माण होऊ शकतो.
शेती बिघडल्याने अर्थव्यवस्था ढासळणार आहे
भात पिकासाठी चांगले सिंचन अधिक महत्वाचे आहे. अशा परिस्थितीत कमी पावसामुळे शेती खराब होऊ शकते. शेती खराब झाल्यास त्याचा अर्थव्यवस्थेवर वाईट परिणाम होणे स्वाभाविक आहे. सिंचनाच्या इतर तंत्रांचा अवलंब करून हे नुकसान बर्‍याच प्रमाणात कमी करता येते.
