Green Chilli Cultivation: उत्तर प्रदेशात गहू-धान, ऊस, मका आणि बाजरी या पिकांची मोठ्या प्रमाणावर लागवड केली जाते. मात्र गेल्या काही वर्षांपासून येथील शेतकरी पारंपरिक शेती सोडून शास्त्रोक्त पद्धतीने विविध पिकांची लागवड करून चांगला नफाही कमावत आहेत.
उत्तर प्रदेशातील बुंदेलखंड जिल्ह्यातील हमीरपूर जिल्ह्यातील धनौरी हे गाव हिरव्या मिरचीच्या लागवडीसाठी खूप प्रसिद्ध आहे. येथे शेतकरी मोठ्या प्रमाणात हिरव्या मिरचीची लागवड करतात.
धनौरी गावातील शेतकऱ्यांचे दीर्घकाळापासून मिरची हे प्रमुख पीक आहे. गावातील संतराम राजपूत हे जवळपास 30 वर्षांपासून मिरचीची लागवड करतात. ते एका बिघामध्ये सुमारे 50 ते 55 हजार रुपयांच्या हिरव्या मिरच्यांचे उत्पादन करतात.
हिरव्या मिरचीच्या लागवडीने गावकऱ्यांचे नशीब बदलले –
तीन बिघामध्ये मिरचीची लागवड करणारे अरविंद सांगतात की, आम्ही पीक म्हणून फक्त देशी मिरचीच लावतो. या मिरचीमध्ये रोग होण्याची शक्यता खूपच कमी आहे, तसेच तिखटपणा देखील इतर प्रजातींपेक्षा चांगला आहे.
या मिरचीच्या लागवडीमुळे आज त्यांनी खाजगी कूपनलिकाही लावल्या आहेत, सिंचनाची काळजी घेण्याची व्यवस्था आहे, असे ते पुढे सांगतात.
मिरचीच्या लागवडीमुळे धनौरी गावातील इतर शेतकऱ्यांचेही नशीब बदलले आहे. येथे राहणारे वृंदावन पाल गेल्या अनेक वर्षांपासून मिरचीची लागवड करून नफा कमवत आहेत.
मिरची लागवडीच्या जोरावर त्यांनी अडीच बिघे जमीन विकत घेतली आहे. याशिवाय नवीन ट्रॅक्टरही घेतला आहे. त्याचवेळी गावातील ब्रिजेंद्र राजपूत यांनी यावेळी 9 बिघामध्ये मिरचीचे रोप तयार केले आहे.
गेल्या वेळी ४ बिघामध्ये संकरित बियाणे वापरल्याचे ते सांगतात. त्यामुळे तयार मिरचीमध्ये तिखटपणा नव्हता. त्यामुळे बाजारात चांगला भाव नसल्याने देशी मिरचीच्या तुलनेत उत्पादनही निम्मे झाले.
सरकारच्या उदासीनतेवर शेतकरी संतप्त –
मात्र, मिरचीच्या लागवडीबाबत शासनाच्या उदासीनतेबद्दल धनौरी येथील शेतकऱ्यांमध्ये संताप आहे. मिरची लागवडीबाबत शासनाच्या कोणत्याही योजनांचा लाभ मिळत नसल्याचे त्यांचे म्हणणे आहे.
यासोबतच तयार झालेले पीक विकण्यासाठी नजीकच्या मंडईत घरोघरी भटकंती करावी लागत आहे. आम्हाला आमचा माल भाजीपाला व्यापाऱ्यांना कोणत्याही बाजारात आधार भावाशिवाय विकावा लागतो.
त्यांना सरकारी सुविधा मिळू लागल्या आणि त्यांनी उत्पादित केलेल्या मिरचीच्या खरेदीची व्यवस्था केली तर त्यांचा नफा दुप्पट होऊ शकेल, असे शेतकऱ्यांचे म्हणणे आहे.
