Farmer Success Story :- कॉफी सामान्यतः कर्नाटक, केरळ आणि तामिळनाडूमध्ये घेतली जाते, परंतु महाराष्ट्रातील अमरावती जिल्ह्यातील आदिवासी शेतकरी प्रकाश जांभेकर देखील कॉफीच्या लागवड केली आणि यानंतर शेतकऱ्यांचे जीवनच बदलून गेले. परिणामी, आदिवासी शेतकरी प्रकाश यांच्यासाठी कॉफीची शेती फायदेशीर ठरली. त्यानंतर इतर शेतकरीही याबाबत विचारणा करत आहेत. एकूणच कॉफीच्या शेतीने प्रकाशचे आयुष्य बदलून टाकले आहे.
एक एकरात दोन हजार झाडे लावण्यात आली
महाराष्ट्रातील आदिवासी शेतकरी प्रकाश यांनी पारंपारिक शेतीत तोटा होत असताना कॉफीची लागवड करण्याचा निर्णय घेतला. सुरुवातीला त्यांनी फक्त एक एकर जागेत 2000 कॉफीची झाडे लावली. आज त्याची बाग फुलली आहे. यामुळे त्यांना वर्षभरात दोन लाख रुपयांचा नफा झाला आहे. पारंपरिक शेती सोडून या शेतकऱ्याचे नशीब बदलू लागले आहे.
यापूर्वी आंब्याची झाडे लावली होती, मात्र त्याचा फारसा फायदा होत नसल्याचे शेतकऱ्याने सांगितले. त्यानंतर त्यांनी वनविभागाकडून कॉफीच्या बिया आणल्या आणि त्याची लागवड सुरू केली. आंबा बागायती पिकात येतो, तर कॉफी हे नगदी पीक असल्याची माहिती आहे. ज्याला व्यावसायिक पीक देखील म्हणतात.
किंमत किती मिळत आहे?
या शेतकऱ्याने सांगितले की, या शेतीसाठी कोणताही विशेष खर्च आला नाही, परंतु त्यांच्या तालुक्यात पाण्याची सोय कमी असल्याने खूप कष्ट करावे लागले. त्यामुळे त्यांना अनेक समस्यांनाही सामोरे जावे लागले. त्याला कॉफीची लागवड करून दोन वर्षे झाली आहेत. एक एकर शेतीतून ते दोन क्विंटलपेक्षा जास्त उत्पादन घेतात. त्यांना चांगली कॉफी 1000 रुपये प्रतिकिलो दराने मिळते. व्यापारी त्याच्या घरी येऊन खरेदी करतात.
इतर शेतकऱ्यांनाही प्रेरणा मिळत आहे
महाराष्ट्रात पहिल्यांदाच ही शेती सुरू केल्याचा जांभेकरांचा दावा आहे. आता इतर शेतकरीही त्याची माहिती घेण्यासाठी त्यांच्याकडे येत आहेत. कर्नाटकात कॉफीची जास्त लागवड होते. एकदा कॉफीची बाग लावली की ते अनेक वर्षे उत्पादन करता येते. जांभेकर यांच्या यशाने आता त्यांच्या आजूबाजूचे इतर शेतकरीही शेती करतील असे दिसते. त्याच्या लागवडीचा विशेष फायदा म्हणजे त्याची झाडे एकदा लावली की अनेक वर्षे उत्पादन घेतात.
कॉपी करण्याची प्रक्रिया काय आहे
भारतात कॉफीच्या अनेक जाती उगवल्या जातात, ज्या वेगवेगळ्या प्रकारच्या मातीत पिकवता येतात. त्याची झाडे जून आणि जुलैमध्ये फुलू लागतात, त्यानंतर जानेवारी आणि फेब्रुवारीमध्ये कापणी केली जाते. त्यानंतर कॉफीच्या बिया उन्हात वाळवल्या जातात आणि नंतर भाजून त्याची पावडर तयार करून बाजारात विक्रीसाठी पाठवली जाते.
