दुधाचा वापर जवळपास सर्वच घरांमध्ये केला जातो. दूध आरोग्यासाठी खूप फायदेशीर आहे. यामध्ये पोषक तत्वे मुबलक प्रमाणात आढळतात. घरातील मुलांचा मुख्य आहार म्हणजे दूध. त्याचबरोबर डॉक्टर लोकांना दूध पिण्याचा सल्लाही देतात.
दुधामध्ये व्हिटॅमिन-डी आणि कॅल्शियम आढळून येते, ज्यामुळे हाडे मजबूत होतात. असे अनेक गुण दुधामध्ये आढळतात ज्यामुळे ते संपूर्ण आहार मानले जाते. मात्र, अनेकदा एक मोठा प्रश्न पडतो की गाईचे दूध पिणे आरोग्यासाठी चांगले की म्हशीचे दूध? काही लोकांच्या मनात असा प्रश्नही निर्माण होतो की गाईच्या दुधात आणि म्हशीच्या दुधात काय फरक आहे? या जागतिक दूध दिनानिमित्त (1 जून) जाणून घ्या या सर्व प्रश्नांची उत्तरे
गाय आणि म्हशीच्या दुधात फरक
केंद्रीय पशुसंवर्धन मंत्रालयाने दिलेल्या आकडेवारीनुसार, म्हशीच्या दुधापेक्षा गाईचे दूध जास्त वापरले जाते. गाईच्या दुधाचा रंग किंचित पिवळसर-पांढरा असतो. तर म्हशीचे दूध पूर्णपणे पांढरे असते. गाईचे दूध मलईदार पांढरे असते. गाईच्या दुधात फॅटचे प्रमाण कमी असते आणि त्याचा पोत हलका असतो. तर म्हशीचे दूध घट्ट असते. पोषक तत्वांच्या बाबतीतही गाय आणि म्हशीच्या दुधात खूप फरक आहे.
गाय आणि म्हशीच्या दुधात पोषक घटक आढळतात
जर आपण प्रोटीनबद्दल बोललो तर गाईच्या दुधापेक्षा म्हशीच्या दुधात जास्त प्रथिने आढळतात. गाईच्या दुधात म्हशीच्या दुधापेक्षा जास्त पाणी असते, तर म्हशीच्या दुधात गाईच्या दुधापेक्षा जास्त फॅट असते. गाईच्या दुधात ९० टक्के पाणी असते जे शरीराला हायड्रेट ठेवते.
म्हशीच्या दुधात कॅल्शियम, फॉस्फरस, मॅग्नेशियम आणि पोटॅशियमचे प्रमाण जास्त असते. दुसरीकडे, गाईच्या दुधात जीवनसत्त्वांचे प्रमाण अधिक असते.
म्हशीच्या दुधात बीटा-लॅक्टो ग्लोब्युलिन आणि पोटॅशियमचे प्रमाण जास्त असते. यामुळे, रक्तदाबाचा त्रास असलेल्या लोकांसाठी हे फायदेशीर मानले जाते.
दुसरीकडे, गाईच्या दुधापेक्षा म्हशीच्या दुधात कोलेस्टेरॉल कमी असल्याने उच्च रक्तदाब, किडनी आणि फॅट म्हणजेच लठ्ठपणा यासारख्या आजारांसाठी हा उत्तम पर्याय मानला जातो.
